De kracht van realiteitszin: Vooruitgang begint met het erkennen van waar je staat

Iedere organisatie wil graag vooruitgang boeken. Nieuwe plannen, frisse strategieën, ambitieuze doelen — ze geven energie en richting. Maar soms blijkt dat vooruitgang juist stokt, hoe goed de intenties ook zijn. Dan wordt er eindeloos vergaderd, worden besluiten weer teruggedraaid, en lijkt het alsof de organisatie in cirkels beweegt.

Vaak is dat het moment waarop één vraag helpt om alles in beweging te brengen:“Waar staan we nu écht?”

Zonder realiteit geen verandering

Echte vooruitgang begint niet met dromen, maar met durven zien. Zien wat goed gaat, maar óók wat niet lukt. Waar spanning zit, waar mensen uitgeput raken, waar besluiten te snel zijn genomen of verwachtingen niet zijn waargemaakt. Realiteitszin betekent niet dat je cynisch wordt — het betekent dat je de waarheid durft te dragen. En pas als die waarheid op tafel ligt, ontstaat ruimte voor iets nieuws. In de praktijk merken we vaak: organisaties lopen niet vast door gebrek aan visie, maar door gebrek aan erkenning van de werkelijkheid.

Een praktijkvoorbeeld

Bij een gemeente waar wij als Organisatie Ontrafelaars werden gevraagd te begeleiden, was er al maanden onrust. Er kwamen steeds nieuwe veranderplannen, maar weinig kwam echt van de grond. Teams voelden zich overbelast en leiders gefrustreerd.

Tijdens een sessie legden we één simpele vraag in het midden:“Waar staan we nu écht, zonder oordeel?”

Wat volgde was stilte — en daarna opluchting. Mensen benoemden openlijk wat al langer gevoeld werd: dat de organisatie te veel tegelijk wilde, dat de koers niet helder was, en dat de rek eruit was. Door deze realiteit niet langer te vermijden, kwam er rust en ontstond er ruimte. Er werd gekozen om tijdelijk te vertragen, prioriteiten te stellen en de basis te herstellen. En juist dát maakte de weg vrij voor echte vooruitgang.

Realiteitszin als vorm van leiderschap

Leiderschap gaat niet over altijd weten waarheen, maar over durven zien waar je bent. Realiteitszin is daarmee geen rem, maar een anker. Het zegt: we beginnen hier, met wat er is — niet met wat we hopen dat er is. Vanuit die helderheid wordt richting vanzelf duidelijk.

Soms is stilstand de grootste vooruitgang.

Wat jij als leider kunt doen

1. Begin elk gesprek met de vraag: “Wat is er nú, echt?”

2. Erken ook het ongemakkelijke. Wat niet gezien wordt, blijft storen.

3. Maak ruimte voor pauze. Stilstand is soms nodig om weer in beweging te komen.

4. Vier wat wél klopt. Realiteitszin gaat ook over waarderen van wat er al is.

Spiegelvraag

“Wat vermijd jij (of vermijden jullie) om écht onder ogen te zien — en hoe houdt dat jullie vooruitgang tegen?”

Wil je meer weten over hoe wij dat in de praktijk toepassen bij onze opdrachtgevers, of wil je zlef met je team of organisatie hiermee aan de slag? Bel ons dan gerust voor een vrijblijvend gesprek.

Mireille Kloeze

06-20575443

mireille@organisatieontrafelaars.nl