Waarom eerlijkheid over de situatie je organisatie sterker maakt

Eerlijkheid klinkt eenvoudig. Toch is het in veel organisaties één van de lastigste dingen om voluit te doen. Niet omdat mensen onwaarachtig zijn, maar omdat eerlijkheid iets blootlegt: de werkelijkheid zoals die écht is. En dat is niet altijd prettig om te zien.

Toch is juist dat zien de sleutel tot kracht. Want wat niet wordt uitgesproken, werkt onderhuids door.

De zachte kracht van eerlijkheid

Eerlijkheid is geen aanval en geen oordeel. Het is een manier van kijken die zegt: zo is het nu. Of dat nu betekent dat een team vermoeid is, een project mislukt is, of een besluit te vroeg genomen werd — pas als dat wordt erkend, kan er iets nieuws ontstaan.

In organisaties waar eerlijkheid wordt toegestaan, ontstaat ontspanning. Mensen hoeven niet langer te doen alsof. Ze kunnen zich weer richten op wat wél werkt, in plaats van energie steken in het vermijden van wat niet benoemd mag worden.

Een praktijkvoorbeeld

Bij een culturele instelling waar wij als Organisatie Ontrafelaars werkten, heerste al langere tijd spanning tussen het management en de werkvloer. Officieel ging het over “communicatieproblemen”. Maar in de gesprekken hoorden we iets anders: wantrouwen.

De werkvloer voelde zich niet serieus genomen in besluiten. De directie voelde zich bekritiseerd, hoe goed hun intenties ook waren. In de opstelling die volgde, werd zichtbaar wat niemand hardop had gezegd: de kloof was oud. Ze stamde uit een eerdere reorganisatie waarin mensen hun plek verloren en nooit erkend was wat dat deed.

Toen dit eindelijk benoemd werd, viel er iets van iedereen af. Er kwam lucht, ruimte, eerlijkheid. Niet alles was meteen opgelost — maar de muren vielen. De maskers konden af. Vanaf dat moment kon er weer echt gesproken worden, en kon herstel beginnen.

Waarom eerlijkheid versterkt

Eerlijkheid bouwt vertrouwen, juist omdat ze ongemakkelijk kan zijn. Ze maakt zichtbaar wat vastzit, en haalt de spanning uit de onderstroom. Het zegt: we willen elkaar werkelijk zien, niet het beeld dat we van elkaar hebben. En dat is waar kracht ontstaat — niet in perfectie, maar in waarheid.

Wat jij als leider kunt doen

1. Noem wat je ziet, zonder oordeel. Dat schept veiligheid.

2. Luister zonder te verdedigen. Soms is de erkenning belangrijker dan de oplossing.

3. Geef het goede voorbeeld. Eerlijkheid werkt alleen als leiders het zelf voorleven.

4. Zie ongemak als teken van groei. Waar iets schuurt, wordt iets nieuws geboren.

Spiegelvraag

“Wat wordt in jouw organisatie niet hardop gezegd, maar wél gevoeld?”

Wil jij met ons aan de slag? Is er een vraagstuk waarbij medewerkers niet het achterste van de tong laten zien waardoor jullie rondjes draaien en niet vooruit komen?

Wij brengen jullie graag verder in het proces! Bel of mail gerust of vul het contactformulier in op onze website.

Mireille Kloeze

06-20575443

mireille@organisatieontrafelaars.nl