Terug naar de oorsprong, vooruit met betekenis

Oorsprong begrijpen: Waarom dit cruciaal is voor de lange termijn

In organisaties zijn we vaak gericht op de toekomst: doelen behalen, prestaties verbeteren, veranderen, vernieuwen. Maar wie alleen vooruitkijkt, mist cruciale informatie. Want zonder het begrijpen van je oorsprong – het begin, de bedoeling, de eerste keuzes – ontbreekt een essentieel deel van het verhaal. En daarmee loop je het risico steeds opnieuw dezelfde patronen te herhalen.

Wat bedoelen we met oorsprong?

De oorsprong van een organisatie of team gaat over meer dan de oprichtingsdatum of eerste jaarcijfers. Het gaat over de oorspronkelijke bedoeling: waarom werd deze organisatie opgericht? Welke waarden lagen aan de basis? Welke idealen, maar ook welke worstelingen, tekenden de start? Oorsprong heeft alles te maken met betekenis, context en de onzichtbare krachten die nu nog steeds doorwerken in gedrag, cultuur en structuur.

Waarom het kennen van de oorsprong relevant is

1. Herhaling van patronen doorzien

   Veel terugkerende problemen in organisaties hebben hun wortels in het verleden. Denk aan:

   • hardnekkige wij-zij-verhoudingen,

   • bepaalde groepen die structureel minder gehoord worden,

   • informele hiërarchieën die sterker zijn dan de formele,

   • of leiderschap dat altijd bij dezelfde mensen terechtkomt.

2. Begrip leidt tot acceptatie

   Door te begrijpen waar gedrag vandaan komt, ontstaat ruimte om niet meteen te oordelen. Patronen kunnen gezien worden als een logisch gevolg van het systeem, in plaats van als fout van een persoon.

3. Bewuste keuzes maken

   Pas als je weet waar iets vandaan komt, kun je beoordelen of het nog past bij de toekomst die je wilt. Dan kun je bewust andere keuzes maken, zonder het oude weg te duwen.

Een voorbeeld uit de praktijk

Een organisatie in het sociaal domein worstelde al jaren met samenwerking tussen staf en uitvoering. Uit een ontrafeling (systemische diagnose) die wij deden, bleek dat de organisatie was opgericht door een kleine groep uitvoerende professionals met een sterke pioniersgeest. De staf was er pas later bij gekomen, vanuit de noodzaak tot groei en controle. Tot op de dag van vandaag zat er spanning tussen "doeners" en "denkers". Pas toen beide groepen samen teruggingen naar het verhaal van de oorsprong, ontstond er wederzijds begrip – en ruimte voor nieuwe samenwerking.

Hoe kun je oorsprong onderzoeken?

• Vertel het verhaal van de oprichting opnieuw. Vraag: wie waren er bij? Wat was hun bedoeling? Wat wilde men bijdragen aan de wereld?

• Kijk naar de eerste successen én eerste conflicten. Wat werkte toen goed – en waar wrong het al vanaf het begin?

• Onderzoek welke overtuigingen en waarden nog steeds voelbaar zijn. Zijn ze helpend of belemmerend geworden?

Spiegelvraag:“Wat uit het begin van jullie organisatie leeft er nu nog steeds – en is dat een kracht of een belemmering?”

Wie zijn oorsprong begrijpt, heeft een rijkere bodem om op verder te bouwen. Het verleden hoeft je toekomst niet te bepalen – maar zonder het te kennen, kun je niet vrij kiezen.

En dat maakt oorsprong begrijpen een daad van leiderschap.

Wil je weten hoe wij de oorsprong ontrafelen? Bel ons gerust voor een intake! Wij brengen jullie graag verder in jullie proces van ontwikkeling met een andere lens.

Mireille Kloeze 06-20575443

Liesbeth Remmers 06-24277508